بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم صلّ علی محمّد و آله الطیبین الطاهرین و العن أعدائهم أجمعین

پیام‏های خطبه غدیر(1)
نگاهی کلی به خطبه غدیر و بررسی اهداف آن

خطبه غدیر یکی از مهم‏ترین منابع برای تفکر در فکر اصیل اسلامی است که نبی گرامی اسلام به محورهای مهمی در این خطبه نورانی اشاره کرده است:
1. بیان توحید
در این قسمت از خطبه رسول گرامی اسلام با عباراتی پرمغز به بحث توحید پرداخته است: لزوم حمد الهى و اظهار عجز از درك صفات او و تواضع و ذلت در مقابل عظمت خداوند، بیان صفات ذاتیه و کمالیه حق تعالی مانند قدرت و آثار آن در انسان و افلاک، حلم و علم و اراده ربوبی و سمیع و بصیر بودن خداوند متعال، وسعت رحمت و نعمت خداوند، خالقیت وی و بازگشت همه بندگان به سوی او از جمله مباحثی در مطلع این خطبه مورد اشاره سخن رسول الله قرار گرفته است.
2. بیان جایگاه پیامبر اسلام
پیامبر اسلام در قسمت‏های مختلف این خطبه مردم را به جایگاه خویش تذکر می‏دهد و به آنان یادآور می‏شود که وی پیامبر الهی و حجت خداوند بر همه مخلوقات آسمان و زمین است و آنچه او بیان می‏کند دستوری است که از ناحیه خداوند متعال به وی ابلاغ شده است و در بیان آن هیچ کوتاهی نمی‏کند. از این رو جای شک در سخن آن حضرت وجود ندارد.


3. بیان ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام
پیامبر گرامی اسلام با عناوین مختلف، درصدد اثبات ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام است. تعابیری مانند اینکه علی بن ابیطالب صاحب اختیار شما و منصوب از ناحیه خداست، خداوند این انتخاب را کرده و مرا مأمور به ابلاغ آن کرده است، هر آنکه را من صاحب اختیار او هستم پس از من علی صاحب اختیار اوست، دین خدا با امامت علی علیه السلام کامل شد، به امر على گوش فرا دهيد تا سلامت بمانيد، واو را اطاعت كنيد تا هدايت شويد و نهى‏هاى او را قبول كنيد تا به رشد و صلاح دست يابيد و ...

4- بیان ولایت ائمه معصومین علیهم السلام
در ماجرای غدیر اعلان ولایت برای علی بن ابیطالب علیه السلام و فرزندان معصوم از نسل پیامبر اسلام صورت گرفته است. به تصریح پیامبر گرامی اسلام تا روز قيامت امامت در نسل آن حضرت از فرزندان على برقرار است و آنان به عنوان ثقل اصغر در کنار ثقل اکبر(قرآن) هدایت‏گر انسان‏ها خواهند بود.

5- بیان فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام و ائمه معصومین علیهم السلام
پیامبر اسلام در موارد متعدد از خطبه غدیر به بیان فضائل امیرالمؤمنین علیه السلام پرداخته است.از نکات جالب خطبه آن است که آن حضرت با برشمردن آیات مختلف قرآن کریم، مصداق آن‏ها را علی بن ابیطالب علیه السلام ذکر کرده و بر ایشان تطبیق کرده است مانند شأن نزول سوره «هل أتی» و آیه ولایت (آیه 55 سوره مائده) که در خصوص ان حضرت نازل شده است. پیامبر گرامی اسلام در این خطبه علی بن ابیطالب را به عنوان «امیرالمؤمنین» خطاب کرده و این عنوان را تنها لایق ایشان می‏داند و نامیدن فرد دیگری به این لقب را ممنوع می‏کند.

6- حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف)
پیامبر اسلام امام مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) را به عنوان خاتم ائمه معصومین ذکر می کند که نور ولایت از طرف خداوند متعال از امام علی علیه السلام تا آن حضرت در سلسله ائمه معصومین برقرار است. غلبه آن حضرت بر مشرکان و انتقام گرفتن از خونهای به ناحق ریخته شده، یاری رساندن به مظلومان، حجت باقی خدا در روی زمین بودن و وارث علوم تمام انبیاء و اوصیاء بودن از جمله اشاراتی است که در سخنان پیامبر اسلام به چشم می‏خورد.

7- اتمام حجّت
در موارد مختلفی از خطبه، پیامبر اسلام به صورت صریح و روشن از حاضرین نسبت به ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام اقرار گرفته و مخالفین و معاندین را مغضوب و نفرین شدگان الهی خطاب می‏کند. آن حضرت وظیفه مسلمانان در قبال این دستور الهی را اولاً پذیرش آن و ثانیاً ابلاغ آن به غائبین می‏داند که پیام این حماسه عظیم باید تا روز قیامت به گوش جهانیان رسانده شده و همگان بر این واقعه بزرگ اطلاع پیدا کنند.

8- گرفتن بیعت
پیامبر اسلام پس از پایان یافتن سخنان خود اقدام به بیعت با امام علی علیه السلام کرده و پس از آن به تمامی حاضرین دستور می‏دهد تا با آن حضرت بیعت کنند و سبقت گیرندگان در این امر را «رستگار» معرّفی می‏کند.