بسم الله الرحمن الرحیم

سلوک معنوی اهل بیت (علیهم السلام)

برگرفته از خطبه شعبانیه پیامبر (صلی الله علیه و آله)

- روزه داری و تلاوت قرآن

آگاهی نسبت به برکت و رحمت و آمرزشی که در ماه رمضان هست آدم را به وجد می­آورد که در ماه خدا در بهترین ماه­ها و اوقات به سر می­برد. ماهی که خداوند متعال مهمان­هایش را دعوت کرده و کریمانه از آن­ها پذیرایی میکند. بساط انس با خدا اینقدر فراهم است که نفس­ها حکم تسبیح را دارد و خواب حکم عبادت، اعمال قبول می­شوند و دعاها پذیرفته. مومن فقط باید واقعا بخواهد و اراده محکم و صادقانه داشته باشد که خدا به او توفیق بدهد که از برکات این مهمانی استفاده کند.

پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­و­آله­وسلم) و اهل­بیت (علیهم­السلام) برنامه­ای برای سلوک و طی این مسیر برای مومنین داده­اند که بهره­وری از ماه رمضان را چندبرابر می­کند و ما به آن اشاره می­کنیم:

بله طبیعتا ساده­ترین چیزی که به ذهن می­رسد که مومن در ماه رمضان باید انجام بدهد و مومن از خدا می­خواهد که بتواند انجام دهد، توفیق روزه­داری است.(1) خودش خیلی مهم است که آدم حس کند که او هم کارت دعوت شرکت در مهمانی خدا را گرفته و به یاری خدا خوب توانسته در آن شرکت کند. روزه عملی است که هر کسی انجام می­دهد معلوم نیست که روزه­دار است یا نه، خیلی عمل خالصی برای خدا می­تواند از کار دربیاید؛ مثل اعمال دیگر نماز و حج و ... نمود ندارد! خالص برای خداست، فقط نیتی در دل پاک است و استنکاف از خوردن برای اطاعت خدا. وقتی این طور است خدا  خوب این عبادت را می­خرد و بهای سنگینی برای این عمل ناچیز می­دهد. باید مراقب بود که فقط جا نمانیم.

اما روزه­داری برای کسی که می­خواهد طبق برنامه اهل­بیت (علیهم­السلام) در ماه مهمانی خدا نهایت بهره را ببرد اول ماجراست، توصیه مهم دیگر و شاید مهم­ترین توصیه­ها برای افزایش بهره­بری از ماه خدا انس و ایجاد رابطه خوب و باکیفیت با دو یادگار ارزشمند و گران­بهای پیامبر اکرم (صلی­الله­علیه­وآله­وسلم) یعنی قرآن و ولی­خدا است.(2) بله ماه رمضان فرصتی بسیار مغتنم است که زمانی که شیاطین دربند هستند و محدودیت دارند که دست­درازی به هوا و هوس بندگان خدا داشته باشند، مومنین رابطه خود را با خدا سامان ببخشند؛ خب چگونه؟

اول بدانند خدا چه گفته و چه می­خواهد از بندگان خود.

 چطور باید کلام خدا را بدانند؟

معلوم است:  خدا یک کتاب از آسمان نازل کرده که سخنان خود را در آن زده و به واسطه پیامبرش برای ما فرستاده؛ مطالعه «قرآن» از مهم­ترین برنامه­های ماه مبارک رمضان است که موجب یاد خدا ، ارتباط با او، علم­افزایی، متذکر شدن، مقدمه­سازی برای عمل به آن، عاقبت به خیری و ترفیع مقام اخروی هر فردی است. علماء شیعه هر روز یک جزء قرآن می­خواندند اما در ماه مبارک روزی سه جزء قرآن می­خواندند و هر ده روز یک­بار قرآن را ختم می­کردند و وقتی جوان­تر بودند در نجف اشرف در ماه مبارک رمضان هر سه روز یکبار قرآن را ختم می­کردند، یعنی روزی ده جزء قرآن می­خواندند و روزی یک سوم کتاب خدا را مطالعه می­کردند؛ کاری که امام رضا (علیه­السلام) در روزهای عادی (و غیر ماه رمضان) انجام می­دادند و می­فرمودند: «اگر می­خواستم زودتر از سه روز آن را به پایان برسانم، می­توانستم اما نخواستم چنین کنم. زیرا در موقع تلاوت به هر آیه که می­رسیدم در آن فکر و اندیشه می­کردم که درباره چه چیزی و در چه زمانی نازل شده است، بدین جهت در هر سه روز یک­بار قرآن را به پایان می رسانم». (5)

بله ارتباط با کتاب خدا از برنامه­های مهم سلوک معنوی مومنان خصوصا در ماه رمضان ماه نزول قرآن است. اما ثقل دیگری که ارتباط عمیق و با کیفیت با آن منجر به رشد معنوی و بهره­وری هرچه­بیشتر از ماه رمضان می­گردد ارتباط با ولی­خداست که در نوشتار بعد به آن می­پردازیم.

 

(1) «فَاسْأَلُوا اللَّهَ رَبَّکمْ بِنِیاتٍ صَادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طَاهِرَةٍ أَنْ یوَفِّقَکمْ لِصِیامِهِ» عیون أخبار الرضا(ع)، شیخ صدوق، ج۱، ص۲۹۵.

(2) عیون أخبار الرضا(ع)، شیخ صدوق، ج۱، ص۲۹۵-297.

(3) الامالی، شیخ صدوق، ص660.