در نوشتار قبل گفتیم خداوند در کتاب خود ما را راهنمایی فرموده که در سختیهای زندگی از صبر کمک بگیریم: ﴿ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ ﴾ (۱). امروز به مورد دوم در این آیه شریفه یعنی نماز میپردازیم. نماز و بحث از آن جنبههای مختلف و گوناگونی دارد که این نوشتار درصدد بررسی آنها نبوده و آنچه راجع به آن در اینجا بحث میشود چگونگی ارتباط نماز با کمک نمودن به انسان در مواقع سخت زندگی است و اینکه چگونه نماز انسان را یاری در این شرایط یاری خواهد کرد. اولاً باید توجه داشت کلمه استعانت به معناى طلب کمک است، و این کلمه هنگامی استفاده میشود که نیروى انسان بهتنهایی نمیتواند یک کار مهم و یا حادثهاى را که پیشآمده مطابق مصلحت خود برطرف سازد. ثانیاً: هر چه مشکل و گرفتاری انسان شدیدتر باشد شخصی که به انسان کمک میکند باید قویتر باشد تا خیال انسان راحتتر و آسودهتر باشد و در هیچ شرایطی انسان را تنها نگذارد. حالا سؤال اینجاست که قویترین و قدرتمندترین و امینتر شخص که همیشه و همهجا در کنار ماست و میتواند هر مشکلی را چه در این دنیا و چه حتی در آخرت حل کند کیست؟ آیا او کسی غیر از خدای قادر و تواناست؟ حتماً جواب خواهید داد چنین کسی حتماً و فقط خداست. حالا سؤال بعدی مطرح میشود که راه ارتباطی ما باخدا چیست؟ قطعاً هرکسی در هر جای عالم خداوند را صدا بزند خدا جواب او را خواهد داد اما برای رسیدن به آرامشی که هر کس در سختیهای زندگی دنبال آن است و همچنین برآورده شدن حاجاتش بین قلب انسان و خداوند که تنها قدرت واقعی و مطلق عالم هستی است یکی از ریسمانها و طنابهای قوی نماز است. به همین جهت امام صادق(علیهالسلام) میفرمایند نماز دژ محکم خداوند است (۲). خدا در قرآنش به مؤمنین امر میکند که از نماز کمک بگیرید چراکه هر کس به نماز چنگ بزند وارد دژ محکم خداوند شده است و در محضر کسی است که قدرت رفع تمام حوائج او را دارد. امام صادق (علیهالسلام) میفرمایند: «اِذا قامَ الْعَبْدُ فِى الصَّلاةِ فخَفّفَ صَلاتَهُ قالَ اللهُ تَبارَكَ وَ تَعالى لِمَلائِكَتِهِ: اَما تَرَوْنَ اِلى عَبْدى كَانَّهُ يَرى اَنَّ قَضاءَ حَوائِجِهِ بِيَدِ غَيْرى! اَما يَعْلَمُ اَنَّ قَضاءَ حَوائِجِهِ بِيَدى»؟ (۳) هرگاه بندهای به نماز بايستد و آن را سبك بهجا آورد، خداوند به فرشتگانش میگوید: به بندهام نمینگرید؟ گويا برآوردن حاجتهایش را به دست كسى جز من میداند؟ آيا او نمیداند تأمين نيازهايش به دست من است؟ این معنای کمک نماز به انسان است البته نماز یک کمک خیلی مهم دیگر هم به انسان دارد که در نوشتار بعد بدان میپردازیم ان شا الله.....
۱. سوره بقره آیه چهل و پنج ۲. آمدی، عذر الحکم ، ح ۲۲۱۳ ۳. کلینی، کافی ،ج ۳ ص ۲۶۹