خوش اخلاقی و خوش رفتاری

امام صادق علیه السلام به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هرگاه خداوند به خانواده ای اراده ی خیر نماید، راحتی و گشایش در زندگی و خوش اخلاقی را روزیشان می کند (1).
خوش اخلاقی و خوش رفتاری در اجتماع دارای آثار متنوع و گسترده ای است ولی تاثیرات آن در خانواده بیشتر، عمیق تر و مهم تر است. زیرا خانواده اصلی ترین و اساسی ترین پایه ی جانعه ی انسانی است و فروپاشی و انحطاط آن در دراز مدت منجر به انحطاط اجتماع خواهد بود هم‌چنان که در جوامع غربی به وضوح قابل مشاهده است و در مقابل تعالی و رشد خانواده موثر در تعالی و رشد جامعه است.
شما فرزندانی که در یک خانواده گرم و صمیمی و مهربان تربیت شده اند را با کودکانی که در یک خانواده که روابط عاطفی و صمیمیت ومهربانی در آن معنایی ندارد تربیت شده اند را مقایسه کنید خودتان به قابل مقایسه نبودن تربیت این عزیزان اعتراف خواهید کرد.
محیط خانواده هرچقدر گرم تر و صمیمی تر امنیت اجتماعی خانواده خصوصا فرزندان در آن به همان مقدار بیشتر خواهد بود.
یکی از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله که اسمش سعد بن معاذ بود از دنیا رفت حضرت بدون عبا و بدون کفش در تشییع جنازه او شرکت کرد با دست خود بر روی پیکرش سنگ لحد چید و خاک ریخت مادر سعد که این صحنه ها را مشاهده کرد گفت: سعد بهشت گوارایت باد!
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اینگونه قضاوت نکن زیرا سعد اکنون گرفتار عذاب قبر است، یاران حضرت با تعجب پرسیدند: با این همه احترام و تجلیل شما چرا او دچار عذاب قبر است؟
حضرت فرمود: او در خانواده اش تندخو و بداخلاق بود (2).
در کتاب عیون اخبار الرضا از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل شده است که حضرت فرمودند: سنگین ترین چیز در نامه اعمال انسان خوش اخلاقی و خوش رفتاری است (3).
(1) الزهد ص ۲۷ ح۶۹
(2) علل الشرایع ج ۱ ص ۳۱۰
(3) عیون اخبار ج ۱ ص ۳۷