امام جعفر صادق ع فرمودند: "به کعبه قسم، نوروز بزرگداشت امری قدیمی است (که سابقه در ازل دارد) در این روز خداوند بر وحدانیت خود و رسالت و هدایت انبیاء و ائمه معصومین، از بندگانش میثاق گرفت. خداوند آسمان و زمین را که آفرید، شروع آفرینش را از این روز قرار داد. نوروز از روزهای ما و شیعیان ماست که در آن انتظار_فرج را داریم. ایرانیان این روز را پاس داشتند"
نوروز جنبهی توحیدی دارد لذا شایسته است که سال را با یاد خدا آغاز کنیم. مستحب است که هنگام تحویل سال ۳۶۰ بار این ذکر را بگوییم: "یا مقلّب القلوب و الابصار، یا مدبّر اللیل و النهار، یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال"
خداوند این تغییر حال را برای متقین تضمین کرده است. اگر از یاد خدا غافل شویم، شیطان بر ما غالب میشود. تقوی، یعنی به گونهای زندگی کنیم که باعث شرمندگی ما در محضر خدا نشود.
در نوروز از خدا چه بخواهیم؟
نوروز، روز میثاق الهی است. امام معصوم در دعای تحویل سال میفرمایند: "خدایا! امروز، روز اول سال جدید است و تو آن مالک هستی که ریشه در قدیم داری! پس خیر خود را در این سال از تو میخواهیم و از شرّ آن به تو پناه میبریم" برای جلب خیر و دفع شرّ ، روشهای توحیدی وجود دارد نه روشهای خرافاتی.
از اعمال روز اول سال، غسل مستحبی و دو نماز دو رکعتی است که بعد از نماز ظهر و عصر خوانده میشود و از اسباب آمرزش گناهان است. سفارش به پوشیدن لباس تمیز، عطر زدن و روزه گرفتن در این روز، نشان از ممتاز بودن آن است.
از جنبههای اجتماعی نوروز، نظافت است. نظافت شعبهای از ایمان است. در روایت است که پاکیزگی خانه، فقر را از بین میبرد.
رزق و روزی دست خداست. اگر میخواهیم وسعت در رزق و روزی پیدا کنیم، باید فرمول آن را از خدا بپرسیم. نظافت یکی از آنهاست. پرداخت صدقه و خمس، از موارد دیگر است. چرا ما از انفاق شرعی میترسیم؟! چه جای نگرانی است وقتی خدا فرموده: "تو از مال خودت کم کن، من به آن اضافه میکنم"
نوروز و اداء حقوق برادر مؤمن
اهل ایمان، برادرند و با هم پیوند دارند، پس نسبت به یکدیگر حق و حقوقی دارند. امام جعفر صادق ع فرمودند: "خداوند با چیزی بهتر از اداء حقوق اهل ایمان عبادت نشده است" در روایات ۳۰ مورد از این حقوق ذکر شده که یکی از آنها زیارت یکدیگر است. زیارت برادران دینی، غیر از صله رحم است. برخی از صاحبان حق زیارت را ذکر میکنیم:
اهل علم در روایت است: "با کسی همنشین باش که تو را به یاد خدا بیندازد و بر قدرت تفکر تو اضافه کند و رغبت تو را در انجام اعمال آخرتی زیاد کند" پس اولا باید با اهل علم مجالست کنیم ثانیا حق برادری را بجا بیاوریم.
همسایه حضرت علی ع فرمودند: "الله الله فی جیرانکم؛ پیامبر درباره همسایه بسیار وصیت کردند، آنقدر که تصور شد همسایه هم #ارث میبرد" خوشرفتاری با همسایه، از اسباب وسعت #رزق است.
بیمار پیامبر اکرم ص فرمودند: "کسیکه از مریضی عیادت کند، غرق در رحمت خداست و تا زمانیکه نزد اوست تمام ثمرات رحمت را میبرد"
اهل قبور در روایت است: "هرکسی بر مزار اموات ۷ بار سوره قدر بخواند، خداوند او و صاحب مزار را میآمرزد"
در روایات آمده است: "شادی مؤمن در صورتش و حزن او در قلبش است، پس وقتی یکدیگر را دیدید با هم مصافحه کنید، خوشرو باشد و اظهار شادی کنید. در اینصورت وقتی جدا میشوید، گناهان شما آمرزیده شده است" اظهار شادی در برابر برادر دینی، صدقه است.