امام رضا (ع) هشتمین امام و دهمین معصوم هستند که در روز ۱۱ ذیالقعده سال ۱۴۸ هجری قمری در شهر مدینه به دنیا آمدند و آخر صفر سال ۲۰۳ هجری قمری در سن ۵۵ سالگی به شهادت رسیدند.
امام رضا (ع) با طاغوتی سر و کار داشتند به نام مأمون. مأمون معروف به شیعهی امامکُش بود. یعنی اظهار تشیع مأمون از خلفاء قبلی به مراتب بیشتر بود.
نام مبارک امام ع، علی، کنیه ایشان ابوالحسن و القاب ایشان رضا، رئوف و عالم آل محمّد است.
لقب رئوف این لقب در زیارتنامهای از امام جواد (ع) نقل است: "سلام بر شما ای امام رئوف"
رئوف یعنی انسان مهربان و اهل بخشش.
رئوف با رحیم (یعنی بخشنده و مهربان) از ۳ جهت فرق میکند لذا مهمتر از رحمت است:
1. رئوف، بخشش و رحمتی است که بسیار زیاد است و حدّ و حصر ندارد. 2. رأفت رحمت و بخششی است که نصیب انسان گرفتار میشود. 3. رأفت رحمتی است که ملایم نفس است یعنی نفس انسان آن را دوست دارد و در آن ذرّهای کراهت و ناپسندی وجود ندارد.
امام رضا (ع)، امام رئوف است یعنی رحمت او بسیار است، مطابق و ملایم نفس انسان است و شامل افراد گرفتارمیشود.
لقب عالم آل محمد حضرت امام کاظم (ع) میفرمایند: "مکرّر از پدرم حضرت صادق شنیدم که فرمودند: عالم آل محمّد در صلب تو قرار دارد، ای کاش من زمان او را درک میکردم، نام او هم نام جدّم حضرت علی بن ابیطالب است"
در کتاب عیون اخبار الرضا، أبی نصر بزنطی میگوید: در متنی از امام رضا (ع) خواندم که اینگونه نوشته بود: "برسانید به شیعیان من که زیارت من نزد خداوند معادل هزار حجّ و هزار عمره است" خیلی تعجّب کردم و شرفیاب محضر امام جواد شدم و عرض کردم یعنی هزار حج و هزار عمره؟ امام فرمودند: به خدا قسم همینطور است. بعد فرمودند: بلکه معادل یک میلیون حجّ برای کسی است که با معرفت شرفیاب محضر حضرت رضا شود.
یکی از راههای رسیدن به شفاعت، زیارت حضرت علی بن موسی الرضا (ع) است.
امام رضا (ع) فرمودند: من در خاک شما دفن میشوم، من همان کسی هستم که پاره تن رسول خداست .... هر کس مرا زیارت کند و به حقّ واجبهی من معرفت داشته باشد، روز قیامت از او شفاعت میکنم.
حضرت رسول اکرم (ص) فرمودند: "پاره تن من بزودی در منطقه خراسان دفن خواهد شد هیچ غمزده و دلشکستهای نیست که او را زیارت کند مگر اینکه خدا به حسب همین زیارت، غم از دل او بردارد."
حضرت امام علی (ع) فرمودند: "بزودی مردی از فرزندانم در خراسان بوسیله زهر جفا به شهادت میرسد، اسم او اسم من است، اسم پدر او اسم موسی بن عمران است. بدانید که هرکس او را در غربتش زیارت کند خداوند گناهان گذشته و آیندهاش را میبخشد، اگرچه به عدد ستارگان و قطرههای باران و برگهای درختان باشد."
مقصود از این حدیث این نیست که ما برویم هر کاری دلمان خواست انجام دهیم، بعد به زیارت امام رضا برویم. این مسخره کردن است. مراد اینست که اگر احدی حتی به اندازه قطرههای باران گناه کرده، مأیوس نشود.